U Službenom glasniku broj 101/2024 objavljene su izmene i dopune Pravilnika o podeli motornih i priključnih vozila i tehničkim uslovima za vozila u saobraćaju na putevima. Nova verzija Pravilnika će biti na snazi od 28.12.2024.
Najviše izmena se odnosi na vozila od istorijskog značaja – oldtajmere, a spisak članova koji su menjani donosimo u nastavku. Vlasnici oldtajmera su godinama imali problema zbog propisa koji važe na tehničkom pregledu, a novim izmenama propisa krećemo se u smeru da oldtajmeri na tehničkim pregledima neće morati ispunjvati iste tehničke uslove kao i nedavno proizvedena vozila, već one propise koji su važili u vreme njihove proizvodnje.
Ovim pravilnikom se propisuje podela motornih i priključnih vozila, uslovi koje moraju da ispunjavaju vozila u saobraćaju na putu u pogledu dimenzija, tehničkih uslova i uređaja, sklopova i opreme i tehničkih normativa, način, vreme posedovanja i korišćenja zimske opreme na vozilu u saobraćaju na putevima kao i uslovi u pogledu korišćenja i tehničkih karakteristika turističkog voza.
“Vozilo od istorijskog značaja (oldtajmer) je motorno vozilo ili priključno vozilo, koje je
proizvedeno ili registrovano pre 30 i više godina,
koje je u voznom stanju,
održavano u originalnom ili približno originalnom stanju, i kao takvo,
predstavlja materijalni spomenik tehničke kulture, tradicije i društvenog nasleđa za koje je utvrđen status vozila od istorijskog značaja, u skladu sa uslovima ovog pravilnika”---Pravilnik o utvrđivanju statusa vozila od istorijskog značaja
Da bi neko vozilo u Srbiji i zvanično dobilo status oldtajmera - vozila od istorijskog značaja, biće moguće najverovatnije već od druge polovine januara 2025. godine. Tada, naime, počinje primena pojedinih odredbi Pravilnika koji se odnosi na oldtajmere.
Potvrdu o vozilu od istorijskog značaja izdavaće Agencija za bezbednost saobraćaja.
”Utvrđivanje statusa vozila od istorijskog značaja sprovodi se ispitivanjem tehničkih karakteristika i očuvanosti vozila na osnovu procedure za ispitivanje tehničkih karakteristika i očuvanosti vozila od istorijskog značaja definisane pravilnikom”, navodi se u članu Pravilnika čija puna primena kreće u januaru.
Pravilnik o podeli se direktno odnosi na sve vozače jer utiče na kriterijume koje primenjuju kontrolori na tehničkim pregledima.
Kompletan tekst Pravilnika o podeli, sa naglašenim izmenama koje će biti na snazi od 28.12.2024, možete preuzeti ovde: Pravilnik o podeli (pdf).
U našoj bazi dokumenata možete pronaći trenutno važeće Pravilnike, kao i ostala dokumenta u vezi sa registracijom, osiguranjem, tehničkim pregledom, prepisom i korišćenjem vozila generalno.
Član 1.
Vozilo od istorijskog značaja može biti oslobođeno pojedinih uslova ovog pravilnika koji nisu bili na snazi u trenutku proizvodnje vozila, ukoliko je izuzeće od tih zahteva navedeno u Potvrdi o vozilu od istorijskog značaja koju je izdala Agencija za bezbednost saobraćaja i njegova opravdanost dokumentovana u postupku utvrđivanja statusa.
Član 13.
Stara verzija Pravilnika o podeli:
Vrsta S1 – jeste priključno vozilo za traktor vrste S čija najveća dozvoljena masa ne
prelazi 3,5 t.
Vrsta S2 – jeste priključno vozilo za traktor vrste S čija najveća dozvoljena masa prelazi
3,5 t.
Nova verzija Pravilnika o podeli:
Vrsta S1 – jeste priključno vozilo za traktor vrste S kod kog zbir najvećih dozvoljenih osovinskih opterećenja ne prelazi 3,5 t.
Vrsta S2 – jeste priključno vozilo za traktor vrste S kod kog zbir najvećih dozvoljenih osovinskih opterećenja prelazi 3,5 t.
Član 18.
Najveća dozvoljena širina vozila iznosi 2,55 m, osim:
1) za vozila vrste S, TR i vozila vrste T i C na koja je postavljen priključak za izvođenje radova za koje najveća dozvoljena širina iznosi – 3,00 m;
….
Izuzetno od stava 1. ovog člana, širina vozila ne obuhvata prekoračenja koja mogu nastati usled deformacija pneumatika u zoni naleganja na kolovoz, postavljanja lanaca za sneg i ugradnje gabaritnih svetala, pokazivača pravca skretanja, spoljnjeg ogledala, svetala za osvetljavanje puta, elastičnih blatobrana i druge dodatne opreme elastično vezane za čvrstu konstrukciju vozila za sve vrste vozila, odnosno prekoračenja usled ugradnje pomoćnih uređaja za osmatranje i detekciju, uključujući radare, za vozila vrsta M2, M3, N2, N3 i O, ukoliko ukupno prekoračenje širine ne prelazi 100 mm.
Član 24.
Stara verzija Pravilnika o podeli:
Odnos najveće nominalne snage motora, odnosno najveće trajne nominalne snage
elektromotora i najveće dozvoljene mase vozila, odnosno skupa vozila, mora biti najmanje 5
kW/t. U slučaju vučnih vozila ili tegljača za vuču poluprikolica namenjenih za transport
nedeljivih tereta, odnos najveće nominalne snage motora, odnosno najveće trajne nominalne
snage elektromotora i najveće dozvoljene mase skupa vozila mora biti najmanje 2 kW/t.
Odredba stava 1. ovog člana ne odnosi se na vozila vrste T, Tm, TR, K5a, kao ni na vozila
koja se pokreću elektromotorom.
Nova verzija Pravilnika o podeli:
Odnos najveće nominalne snage motora i najveće dozvoljene mase vozila, odnosno skupa vozila, mora biti najmanje 5 kW/t. U slučaju vučnih vozila ili tegljača za vuču poluprikolica namenjenih za transport nedeljivih tereta, odnos najveće nominalne snage motora i najveće dozvoljene mase skupa vozila mora biti najmanje 2 kW/t.
Odredba stava 1. ovog člana ne odnosi se na vozila vrste T, Tm, TR, K5a, kao ni na vozila koja se pokreću elektromotorom.
Član 28.
Odredbe ovog člana ne primenjuju se na vozila od istorijskog značaja.
Član 30.
Sva serijski proizvedena vozila vrsta M2, M3, N2, N3, O3 i O4 registrovana prvi put u Republici Srbiji nakon 1. marta 2011. godine, moraju da budu opremljena ABS, osim vozila od istorijskog značaja …..
Član 32.
Sistem za dugotrajno usporavanje moraju da imaju motorna vozila vrste M3, N2 najveće dozvoljene mase preko 9 t i N3, koja su prvi put registrovana u Republici Srbiji nakon 1. jula 2011. godine i čija je najveća konstruktivna brzina veća od 40 km/h, osim vozila od istorijskog značaja...
Član 36.
Na priključnim vozilima sa više od dve osovine, prvi put registrovanim u Republici Srbiji do 1. januara 2013. godine i priključnim vozilima od istorijskog značaja točkovi jedne osovine ne moraju biti kočeni.
Član 41.
Neujednačenost sile kočenja po obrtu točka, nakon 5. jula 2025. godine, osim vozila od istorijskog značaja, ne sme biti veća od 20% za vozila vrste M1 i N1, odnosno 30% za vozila vrste N2, N3, M2, M3, O3 i O4.
Član 47.
Glavni farovi na motornim vozilima na četiri ili više točkova, osim na vozilima vrste Tm, i na motornim vozilima na tri točka koja su šira od 1,3 m moraju biti ugrađeni i izvedeni kao dva ili četiri glavna fara, od kojih dva za kratko svetlo. Na vozilima vrste N3 mogu biti ugrađena dva dodatna glavna fara za dugo svetlo. U slučaju da su ugrađena dva dodatna glavna fara za duga svetla na vozilima vrste N3, ne smeju biti istovremeno upaljena više od dva para. Glavni farovi na motornim vozilima na dva točka i motornim vozilima na tri točka, koja nisu šira od 1,3 m, moraju biti ugrađeni i izvedeni kao jedan glavni far ili dva glavna fara, od kojih jedan za kratko svetlo.
Član 49.
Najmanja osvetljenost, za vozila prvi put registrovana u Republici Srbiji nakon 1. jula 2012. godine osim vozila od istorijskog značaja, merena regloskopom u zoni najveće osvetljenosti dugog svetla mora biti za vozila vrste L – 8 lx, za vozila vrsta M, N, T, C i K sa nehalogenim sijalicama – 16 lx, za vozila vrsta M, N, T i C sa halogenim sijalicama sa dve žarne niti najmanje – 24 lx, za vozila vrsta M, N, T i C sa halogenim sijalicama sa jednom žarnom niti najmanje – 32 lx, za vozila vrsta L, M i N sa gasnim izvorom svetla – 35 lx nakon 4 sekunde od uključenja ali ne više od – 180 lx, za vozila vrste M, N, T i C pri uključenom kratkom svetlu ne više od – 4 lx.
Član 50.
Svetla za vožnju unazad na motornim vozilima, osim vozila od istorijskog značaja i vozila vrste L, T, Tm, TR, S i K5a, koja su prvi put registrovana u Republici Srbiji nakon 1. marta 2011. godine, kao i priključnim vozilima vrste O2, O3 i O4, moraju biti ugrađena i izvedena kao jedno ili dva svetla kod vozila vrste M1 i svih ostalih vozila čija dužina ne prelazi 6 m, a kod vozila čija dužina prelazi 6 m, osim vozila vrste M1, kao dva ili četiri svetla, tako da daju svetlost bele boje, prema jednoobraznim tehničkim uslovima.
Član 59.
Na vozilima prvi put registrovanim u Republici Srbiji nakon 1. marta 2011. godine moraju biti ugrađena i izvedena zadnja svetla za maglu prema jednoobraznim tehničkim uslovima, osim vozila od istorijskog značaja i vozila vrsta L, T, Tm, TR, C, R, S i K.
Član 61.
Motorna i priključna vozila koja su prvi put registrovana u Republici Srbiji nakon 1. jula 2011. godine, osim vozila od istorijskog značaja i vozila, vrsta Tm, TR, C, K, i čija širina iznosi više od 2,1 m, odnosno od 2,55 m za vozila vrste T, R i S, moraju imati gabaritna svetla.
...
Sva vozila duža od 6 m (prikolice – mere se zajedno sa rudom) osim vozila vrste K5a, K5b i TR, prvi put registrovana u Republici Srbiji nakon 1. jula 2011. godine, osim vozila od istorijskog značaja, moraju imati žuta bočna poziciona svetla za označavanje u skladu sa jednoobraznim tehničkim uslovima. Krajnje zadnje bočno poziciono svetlo može biti crvene boje ako je udruženo, spojeno ili uzajamno povezano sa zadnjim pozicionim svetlom, zadnjim gabaritnim svetlom, zadnjim svetlom za maglu, stop svetlom ili mu je deo svetleće površine zajednički sa zadnjim katadiopterom. Krajnja zadnja bočna poziciona svetla moraju biti narandžaste boje ako trepere zajedno sa zadnjim pokazivačem pravca.
Član 64.
Katadiopteri na vozilima vrsta M, N, T i C moraju biti ugrađeni i izvedeni kao dva zadnja netrouglasta katadioptera crvene boje.
Netrouglasti katadiopteri crvene boje moraju biti ugrađeni na zadnjoj strani vozila vrste L:
1) vozila vrste L1 i L3: kao jedan ili dva;
2) vozila vrste L2, L5, L6 i L7 širine do 1 m: kao jedan ili dva;
3) vozila vrste L2, L5, L6 i L7 širine veće od 1 m: kao dva;
4) vozila vrste L4: kao dva ili tri, od kojih jedan mora biti na bočnoj prikolici.
Ukoliko je ugrađen jedan katadiopter, mora biti postavljen u uzdužnoj vertikalnoj ravni vozila. Ukoliko su ugrađena dva katadioptera, moraju biti simetrično raspoređena prema uzdužnoj vertikalnoj ravni vozila, maksimalno udaljena od bočne ivice vozila 0,4 m. Dodatni katadiopter može biti ugrađen na vozilima vrste L2, L4, L5, L6 i L7 ukoliko ne remeti funkciju ostalih katadioptera. Vozila vrste L1 sa pedalama moraju imati po jedan katadiopter žute ili narandžaste boje na svakoj strani pedale (s prednje i zadnje strane).
…
Na motornim vozilima čija dužina prelazi 6 m, osim vozila vrste TR vozila od istorijskog značaja i svim priključnim vozilima, prvi put registrovanim u Republici Srbiji nakon 1. marta 2011. godine moraju biti ugrađeni bočni katadiopteri žute boje prema jednoobraznim tehničkim uslovima.
…
Reflektujuća površina katadioptera crvene boje na zadnjoj strani vozila iz stava 2. ovog člana mora biti najmanje 8 cm2.
Član 69.
Motorna vozila vrste M1 prvi put registrovana u Republici Srbiji nakon 1. marta 2011. godine i vrste N1 sa čvrstom zatvorenom nadgradnjom prvi put registrovana u Republici Srbiji nakon 1. juna 2024. godine, osim vozila od istorijskog značaja, moraju imati ugrađeno treće stop svetlo na srednjoj uzdužnoj ravni vozila.
Član 70.
Vozila vrsta M i N prvi put registrovana u Republici Srbiji nakon 1. jula 2011. godine, osim vozila od istorijskog značaja, moraju imati kontrolu funkcionisanja rada pokazivača pravaca i putem optičke i zvučne kontrolne naprave u skladu sa jednoobraznim tehničkim uslovima.
…
Izuzetno od stava 4. ovog člana, svetlost pokazivača pravca na vozilu od istorijskog značaja može biti crvene boje, ukoliko je izuzeće od zahteva da budu žute boje navedeno u Potvrdi o vozilu od istorijskog značaja koju je izdala Agencija za bezbednost saobraćaja.
Član 75.
Odredbe stava 1. tačka 2) ovog člana ne odnose se na vozila od istorijskog značaja.
Član 75a
Član 76.
Vozila vrsta M2, M3, N2 i N3, osim vozila od istorijskog značaja,ˮ prvi put registrovana u Republici Srbiji nakon 1. jula 2011. godine, koja nemaju ugrađeno unutrašnje vozačko ogledalo koje omogućava osmatranje prostora iza vozilaili kameru za snimanje prostora iza vozila, moraju na zadnjem kraju vozila imati ugrađen uređaj za zvučnu signalizaciju kretanja unazad koji se automatski aktivira sa uključenjem hoda unazad.
Član 79.
Graničnik brzine ne moraju da imaju vojna vozila, vozila policije, vozila službe civilne zaštite, vatrogasno-spasilačka vozila, vozila komunalnih službi, vozila javnog gradskog prevoza, vozila koja se koriste za naučna ispitivanja na putu, vozila od istorijskog značaja, kao i vozila čija najveća konstruktivna brzina ne prelazi granične vrednosti iz st. 3. i 4. ovog člana.
Član 82.
Sastav izduvnih gasova kod motornih vozila….
Član 90.
Traktor vrste T, koji je proizveden i prvi put registrovan u periodu od 1. januara 1983. godine zaključno sa 3. majem 2013. godine, mora posedovati bezbednosnu kabinu ili ram, najkasnije do 1. januara 2026. godine, koji su ugrađeni i izvedeni u skladu sa jednoobraznim tehničkim uslovima, u svrhu zaštite vozača od povrede u slučaju da se traktor prevrne.
Traktor vrste T koji je proizveden zaključno sa 3. majem 2013. godine, a koji je prvi put registrovan od 4. maja 2013. godine mora posedovati bezbednosnu kabinu ili ram, najkasnije do 1. januara 2026. godine, koji su ugrađeni i izvedeni u skladu sa jednoobraznim tehničkim uslovima, u svrhu zaštite vozača od povrede u slučaju da se traktor prevrne.
Član 95.
Brave na vratima vozila za ulaz i izlaz putnika na vozilima vrste M1 i N1, koja su prvi put registrovana nakon 1. januara 1987. godine, osim vozila od istorijskog značaja, moraju biti dvostepene i ugrađene i izvedene tako da drugi stepen brave sprečava otvaranje vrata, ako vrata nisu potpuno zatvorena. Brave moraju imati napravu kojom se osiguravaju sa unutrašnje strane tako da se lako fiksiraju u sigurnosni položaj. Brava na vratima koja se nalazi pored vozača, kao i brave na vratima teretnih vozila, ne moraju na takav način biti osigurane.
Član 100.
Ukoliko su ugrađeni, branici ne smeju imati oštre ivice i moraju biti postavljeni tako da predstavljaju najisturenije delove na prednjoj i zadnjoj strani vozila.
Izuzetno od stava 2. ovog člana, najistureniji delovi na zadnjoj strani vozila mogu biti uređaji za spajanje vučnih i priključnih vozila, rezervni točak sa nosačem ugrađen prema jednoobraznim tehničkim uslovima, merdevine za pristup tovarnom prostoru na krovu vozila, hidraulična utovarna rampa i nogostup bez oštrih ivica isturen za ne više od 300 mm u odnosu na branik.
…
Odredbe st. 6. i 7. ovog člana ne odnose se na vojna vozila i na vozila od istorijskog značaja.
Član 101.
Vozila vrste M1 proizvedena nakon 5. oktobra 1974. godine moraju imati sigurnosne pojaseve za prvi red sedišta. Vozila vrste M1 proizvedena, odnosno prvi put registrovana nakon 1. februara 1986. godine moraju imati priključke za vezivanje sigurnosnih pojaseva za sva sedišta za koja je to naznačeno u deklaraciji proizvođača. Vozila vrsta M i N, koja su prvi put registrovana u Republici Srbiji nakon 1. marta 2012. godine, moraju imati sigurnosne pojaseve za sva deklarisana sedišta, izuzev vozila vrsta M2 i M3 klasa I, II ili A i vozila od istorijskog značaja.
Član 118a
Teretna vozila i autobusi mogu biti proizvedeni u Republici Srbiji sa emisijom izduvnih gasova najmanje nivoa „EURO 4” ili mogu biti kompletirani na homologovanim autobuskim šasijama CX i homologovanim šasijama teretnog vozila BX emisije izduvnih gasova najmanje nivoa „EURO 5”, najkasnije do 31. decembra 2026. godine.
Povezani članci:
